Ngu đàm!

1-Kẻ sỹ!

Quan niệm của tôi:thời xưa là những người có chữ,những bậc văn nhân được người đời chấp nhận,hoặc ẩn dật.Thời tôi đi học là những ông thày dạy và các văn sỹ thi sỹ.Thời nay là văn sỹ ,thơ sỹ.Vậy “Ngu đàm” chỉ có chăng động chạm đến ông Nguyễn Xuân Hưng(Bạn của chúng ta),nên có lời mong lượng thứ trước.Còn trong chúng ta(Kể cả tôi) có nổi máu Kẻ sỹ,thì cũng không “chịu trách nhiệm” …

Thời tôi đi học,không biết có phải lớp tôi học là lớp “chuyên toán”(Hồi đó gọi là hệ toán đặc biệt) hay không mà nhà trường phân một ông thày văn mới ra trường dạy?Khi giảng về Kiều(Lớp 8)nói về cái hà khắc của chế độ phong  kiến về giao tiếp nam nữ,cũng để ca ngợi sự dũng cảm đến liều lĩnh của Kiều”Xăm xăm băng lối vườn khuya một mình”.Đứng trước lớp ông sang sảng đọc một câu đối:

Nam đáo nữ phòng nam tắc loạn,

Nữ đáo nam phòng nữ tắc dâm?

Cả lớp cười ồ lên,song ngay lúc đó tôi đã khó chịu.Thiếu gì câu:Nam nữ thụ thụ bất thân chẳng hạn.Suy cho cùng Ô thày dạy văn này đích thị là kẻ sỹ.Tôi cũng nổi máu kẻ sỹ nên mới có thái độ ấy.Có điều từ đó đến nay tôi có ý định tìm xuất xứ của câu đối “nam đáo” này ở đâu ,mà chưa thấy.Nên coi là bản quyền của Thày dạy văn.

Kẻ sỹ như cụ Tú Xương là đạt đến đỉnh cao.Những phong tục tốt đẹp nhất của dân tộc cũng có thể hài,chế diễu(Chúc tết).Đương nhiên học từ hồi thủa cấp hai họ chỉ cố tìm những bài nào chống Tây,đả kích Tây để học(Hội Tây…),để dạy….Nhưng chống Tây đến mức như cụ Nguyễn Khuyến thì liệu có phải là Kẻ sỹ:

Ba vuông phấp phới cờ bay doc,

Một bức tung hoành,váy xắn ba.

(Vịnh cờ Tây.Thực ra là QK Pháp))

                                    

Cũng là thày dạy văn người cùng quê với cụ Tam nguyên Yên đổ đọc.Chắc chắn kẻ sỹ thời Nguyễn Khuyến sẽ có người  không nhận ông,và ông thày day văn kia không phải kẻ sỹ,cũng như là “nổi máu kẻ sỹ”.

Thê thảm hơn,thời tôi bắt đầu đi học và những năm cấp 1+cấp hai-Người ta vừa tiêu diệt chủ nghĩa nhân văn,nhóm nhân văn giai phẩm thành công.Không những thế họ cố truy tìm những tàn dư của nhân văn giai phẩm còn tồn tại trong xã hội để triệt phá,để tẩy chay.Những cụ Phùng quán(Đại tá),Trần Dần…thậm chí cả Văn Cao nữa cũng là nạn nhân của những chiến dịch này?Nhưng cụ Văn Cao là nhạc sỹ,không phải văn sỹ nên không dám luận bàn..Hồi niên thiếu tôi cứ nghĩ những người thuộc nhóm nhân văn giai phẩm là xa lạ lắm với tôi,song khi trưởng thành,nhiều người NVGP lại gần theo đúng nghĩa với tôi nhiều đến thế.?Ngay câu thơ:

“Tôi đi trên phố,

Không thấy nhà thấy cửa,

Chỉ thấy mưa sa trên nền cờ đỏ”

Là bằng chứng đanh thép qui kết nhân văn giai phẩm phản động,cũng được nhiều ông thày “khoác cho mình chiếc áo M_X” đọc.Tôi không biết là của ai?Kể cả đến khi HNV Hà nội(2012) trao giải thưởng Tác phẩm về trinh thám cho Cụ Trần Dần viết từ thủa tôi và các ông chưa có trên đời.Gần đây mới biết,Trần Dần lại là chú ruột anh bạn cùng học BK Trần Vũ Viet Trung.Nói về chú ruột của mình,anh vẫn day dứt buồn:Thăm ông lần cuối ở cạnh Hồ tây.Trong căn phòng u tối,chỉ thấy một ông già gày trơ xương,te túa…nằm bất động,nhìn trân trối lên trần nhà.Trần Vũ Viet Trung bây giờ sống trong”Tuyp lều” ở khu đô thị Phú Mỹ Hưng,cá tính lại rất tếu táo…Thê thảm và máu ,nước mắt thì rõ rồi!Song giá như Những người bảo vệ ,xây dựng chủ nghĩa:Nghệ thuật vị nhân sinh kia mà ô Hoài Thanh,Ô Trường Chinh,cả Hải Triều nữa,tiên phong,đứng đầu…chép một cái miệng cho người đời :Ôi dào!Chống phá gì đâu,những Kẻ sỹ ấy mà thì sẽ người hơn.Đời bớt đau thương hơn?

Trong một commet bài viết Phía sau mặt trăng,của Nhà văn Nguyễn Xuân Hưng,nói về Thơ ông Xuân Diệu tôi có ý:Xuân Diệu chưa đủ tầm vào SGK thời tôi học?Thực ra,ông Trường Chinh nhà lí luận gia của Đảng với bút danh là gì tôi không nhớ,có họa lại một bài thơ của Xuân Diệu:

Là thi sỹ hay là nhăn với mếu?

…Để tâm hồn treo ngược cành cây.

Bây giờ thì ai cũng gọi là thơ chế,song lúc đó lại là vũ khí lợi hại chống lại Kẻ sỹ đấy?Và cũng nói thẳng ra:Xuân Diệu làm thơ tình luôn được và hay,song theo cách mạng chớ làm thơ cách mạng.Ngoài chuyện như hô khẩu hiệu,còn chết lúc nào không biết?Thôi mà,bi thảm hay thăng hoa thì phận kẻ sỹ nó vậy thôi.

Kẻ sỹ gần đây.?Còn nhớ rất rõ vào cuối giai đoạn lãnh đạo của TBT Lê Duẩn-Một tổng bí thư mà tôi cho rằng quyền lực nhất các đời tổng BT.(Chắc nhận xét này không phải là nổi máu Kẻ sỹ).Hàng đoàn thuyền nhân di tản,mà lí do chủ yếu vì cuộc sống,về kinh tế.Trong nước thì dân đói nhiều,lương thực khan hiếm…đến nỗi phải lấy giá lúa gạo của đồng bằng sông Cửu long làm chuẩn cho VNĐ.Mọi sự xây dựng sau chiến tranh chỉ trông vào viện trợ của một ông Liên xô.CCCP thì học bách khoa ai cũng biết là gì?(Thử kiểm tra lại mình:xavẽtxki-xaíut-xaxialitxki-républika.Bàn phím làm gì có phom tiếng Nga,hoặc tôi không biết).Thế mà mấy ông Kẻ sỹ còn nghĩ ra:Càng cho càng phá,ông khác lại bảo:các chú cứ phá.Rồi XHCN xếp hàng cả ngày…Đến di chuc của Bác,kẻ sỹ còn tán ra:Báo cáo với bác mới chỉ thực hiện được một phần ba của Không có gì quí hơn độc lập tự do!(Đương nhiên không thể dẫn ra hết các thiên hài ước kẻ sỹ nghĩ ra mà đến bây giờ có kể thì nhiều người vẫn cho là chống phá?)…

Nói đến Ngô Bảo Châu thì ai cũng biết.Nhưng phát biểu:”Đi theo lề trái hay phải,là cách đi của bầy cừu”-Kẻ sỹ thì Châu chắc chắn không phải,song nổi máu Kẻ sỹ thì đúng hơn?Tôi cũng nổi máu Kẻ sỹ,nếu hỏi lại Châu:Ông không đi lề trái hay phải thì ông đi ra giữa đường à?Có mà xe nó đâm cho chết lòi ruột.Một nhà toán học nước ngoài ,mới có đi cách lề phải chưa quá một mét.Mà vẫn bị quái xế nó đâm cho chết đấy thôi(ở ngay Hà nội,và cũng chưa lâu).Nhưng sự đời không hẳn thế.Ấy là nhóm kiến nghị sửa đổi hiến pháp72(Gồm 72 nhân sỹ trí thức.Mà Ô Lộc cựu bổ trưởng tư pháp,được phân làm trưởng đoàn sau lại sợ.Trên TV ai cũng biết.NBC ở nhóm cùng nhau viết HP,có thể Châu không phải trưởng nhóm.Nhưng theo BBC thì nhóm này đưa ra một loạt kiến nghị gọi là “mềm” so với nhóm 72 kia.Đến đây nổi máu kẻ sỹ chắc nhận ra vấn đề:Cho dù kiến nghị là mềm oặt đi nữa thì Ông Nguyễn Sinh Hùng có nghe?Ông Hà nội có nghe?(Khi mà ông Hùng chưa thảo luận đã cảnh báo chống phá,ông Hà nội thì nói góp ý xong từ 7-3 rồi…Ông đi giữa đường,tôi không qui kết ông là vi phạm luật giao thông là nhẹ rồi.

Để kết thúc phần kẻ sỹ(Tuy rằng nói về kẻ sỹ là vô hạn),xin dâng các bạn  câu chuyện thật ở nhà tôi của những kẻ nổi máu Kẻ sỹ:Số là trong đám giỗ bà già tôi,có một đai gia phố cổ(bạn của anh ruột tôi,làm to đén số 1,2 ở TKSVN.Nghỉ hưu),Đai gia trẻ(Làm kinh tế quân đội-Bạn của thằng em tôi)…Có lúc ầm ào,lúc có vẻ lặng lẽ,tiếng chạm cốc leng keng…rồi cũng đến lúc bùng nổ:Vị đại gia phố cổ,ngẫu hứng đọc thơ(Mà thơ hay thật):

Chúng nó bán đất bán rừng,

Mẹ ngồi cuối chợ bán từng đọt măng…

Vị đại gia quân đôi:-Trời ơi!Bác đọc câu này nơi công cộng,công đường…chắc bị bắt.

Tôi thì gần như nức nở,một phần vì say quá,một phần vì nói ,viết về người mẹ thì tôi nó hay vậy.:Hay quá!Bác làm em khóc bây giờ?Đến đây,việc từ chối trách nhiệm với Nổi máu kẻ sỹ cũng phải xem xét lại.

2-Lịch sử(Xin xuất bản vào cuối tuần sau)